2.1. Độ tuổi sơ sinh
Đây là giai đoạn hệ tiêu hóa của trẻ còn chưa hoàn thiện và trải qua nhiều chế độ sinh dưỡng khác nhau:
- 0 - 6 tháng tuổi
Ở độ tuổi này, nguồn cung cấp dinh dưỡng chính cho trẻ là sữa mẹ. Trẻ nên được cho bú mẹ hoàn toàn, trường hợp mẹ không đủ sữa có thể kết hợp đan xen sữa công thức. Tuy nhiên, mẹ không nên cho trẻ uống thêm bất cứ dạng chất lỏng nào khác để đảm bảo an toàn cho sức khỏe của trẻ.
Về hàm lượng dinh dưỡng hợp lý cho trẻ ở độ tuổi 0 - 6 tháng mẹ nên lưu ý:
+ Dưới 1 tháng tuổi: những giờ đầu sau sinh, nên để trẻ bú 20ml/cữ x 2 giờ/cữ. Các ngày sau xem lượng bú của trẻ có thể tăng 30 ml thêm cho mỗi cữ. Các tuần sau bú theo nhu cầu trẻ ước tính số ml sữa/cữ = 100 - 150 ml sữa x kg (cân nặng trẻ) /24 giờ/số cữ bú.
+ 2 - 4 tháng tuổi: cho bé bú theo nhu cầu, trung bình khoảng 60 - 120ml/cữ bú.
+ 4 - 6 tháng tuổi: đây là mốc trẻ có thể bắt đầu ăn dặm nhưng sữa vẫn là nguồn dinh dưỡng chính. Việc ăn dặm vừa giúp trẻ được bổ sung thêm dinh dưỡng vừa làm quen với hương vị của thực phẩm nhưng chỉ nên duy trì 1 bữa/ngày để tránh gây rối loạn tiêu hóa.
2.2. Độ tuổi 6 - 12 tháng
Giai đoạn đầu của thời kỳ ăn dặm, cha mẹ có thể cho trẻ ăn dạng thực ăn lỏng, đã được nghiền nát và nấu chín kỹ. Lượng ăn trong giai đoạn này nên khởi đầu từ từng thìa nhỏ sau đó mới tăng dần lên theo nhu cầu của từng bé. Thời điểm này, bạn có thể bắt đầu cho trẻ ăn các loại thực phẩm có nguồn gốc thực vật khác: rau (khoai tây, đậu xanh, cà rốt và đậu Hà Lan) đều là những lựa chọn tốt, chúng nên được nấu chín kỹ và nghiền, trái cây (chẳng hạn như chuối nghiền, bơ, đào, hoặc táo). Các loại thịt , cá, tôm, ...nên được giới thiệu cho trẻ ăn dần.
Từ 8 - 12 tháng tuổi, để cân bằng dinh dưỡng hợp lý cho trẻ, mẹ nên giảm tần suất dùng sữa mẹ xuống còn 3 - 4 lần/ngày và bổ sung thêm nhiều loại thức ăn giàu đạm cho trẻ. Ban đầu, cha mẹ nên cho trẻ ăn thức ăn giàu đạm với lượng nhỏ để làm quen, trẻ nên ăn đa dạng, nếu mẹ có thời gian chế biến có thể mỗi bữa 1 loại cũng ko sao.
Mẹ có thể cho trẻ ăn dặm với 2 bữa cháo, tăng độ thô và đạm trong mỗi khẩu phần. Đảm bảo đủ 4 nhóm. Có thể giảm cữ sữa xuống 3 - 4 cữ/ngày và vẫn đảm bảo đủ lượng sữa tối thiểu là 500 ml/ngày.
2.3. Độ tuổi 1 - 2
Bắt đầu từ thời điểm 1 tuổi, trẻ có thể tăng số bữa ăn dặm và giảm cữ sữa. Để đảm bảo nguồn dinh dưỡng hợp lý cho trẻ, cha mẹ cần cho con có chế độ ăn đa dạng để giúp trẻ không bị thiếu vitamin và khoáng chất. Trẻ vẫn cần trẻ bổ sung thêm sữa và các chế phẩm từ sữa. Tuy nhiên chuyển đổi khẩu phần tức ăn là chính và sữa là để hỗ trợ.
2.4 Độ tuổi 2 - 5
Thời điểm này, trẻ đã bắt đầu làm chủ được bữa ăn. Cơ thể trẻ cũng ngày càng phát triển nhanh chóng. Vì thế, cha mẹ cần chú ý đảm bảo dinh dưỡng hợp lý với sự cân bằng của các nhóm dưỡng chất:
- Chất đạm: ưu tiên các loại thịt gà, thịt lợn, thịt bò, phô mai, trứng với tần suất tối thiểu 2 ngày/tuần. Nhóm thực phẩm giàu Omega-3 như cá chép, cá hồi, cá thu,.. nên tiêu thụ 80 - 100g/ngày.
- Thực phẩm lợi khuẩn: nên bổ sung thêm sữa chua lên men tự nhiên 2 - 3 ngày/tuần vào bữa ăn của trẻ.
- Trái cây, rau xanh: đa dạng các loại trái cây và rau xanh để kích thích vị giác, hỗ trợ tiêu hóa và bổ sung vitamin giúp tăng đề kháng cho trẻ.
Dù ở độ tuổi nào thì một chế độ dinh dưỡng hợp lý cho trẻ luôn là cần thiết để đảm bảo sự phát triển toàn diện và khỏe mạnh. Nếu cha mẹ chưa có kinh nghiệm trong việc xây dựng chế độ dinh dưỡng cho trẻ thì có thể đưa con đến khám bác sĩ dinh dưỡng uy tín để có được tư vấn tốt nhất.